امروزه به دلیل سبک زندگی و افزایش مصرف سیگار ، آلودگی هوای محیط و مواجهات زیان آور شغلی و صنعتی، بیماری های ریوی شیوع روزافزون دارد.

 به همین دلیل بیماران ریوی از فراوان ترین مراجعین به مراکز درمانی هستند که آزمون های ارزیابی عملکرد ریه و از جمله اسپیرومتری در فرایند تشخیصی و درمانی این بیماران جایگاه کلیدی دارد.

نتایج حاصل از اسپیرومتری بسیار تحت تاثیر کیفیت دستگاه اسپیرومتر، میزان آگاهی و انگیزه تکنسین اسپیرومتری و کیفیت انجام مانور بازدمی می باشد.

در واقع اگر مانور بازدمی به درستی انجام نشود تفسیر پارامترای حاصله ارزش تفسیری نداشته و باعث ایجاد نتایج کاذب و تفسیر اشتباه از اسپیروگرام و تبعات بعدی آن خواهد شد. برای انجام مناسب اسپیرومتری، آموزش و تمرین قابل توجهی مورد نیاز است تا تکنسین ها تخصص و تجربه کافی کسب کنند. هر چه تکنسین اسپیرومتری کارآزموده تر باشد ، دقت و صحت تست های انجام شده نیز افزایش می یابد. در واقع جهت کسب تجربه و تخصص لازم در انجام مناسب اسپیرومتری، حداقل چند هفته آموزش مناسب و تمرین لازم است. در کشورهای توسعه یافته تمام افرادی که قرار است به عنوان تکنسین اسپیرومتری مشغول به کار شوند، مطابق قانون بایستی دوره آموزش اسپیرومتری را در موسسات یا سازمان های معتبری همچون NIOSH گذرانده و موفق به کسب گواهی نامه معتبر شوند و در غیر اینصورت اجازه انجام اسپیرومتری را نخواهند داشت. همچنین علاوه بر لزوم کسب گواهی معتبر اولیه، تمام تکنسین ها لازم است هر 2-3 سال دوره های بازآموزی را گذرانده و موفق به تمدید گواهینامه خود شوند. به همین دلایل اپراتور اسپیرومتری نقش اساسی در کسب نتایج صحیح و دقیق از اسپیرومتری داشته و مسئول اصلی کنترل مدوام کیفیت دستگاه و راهنمایی صحیح بیمار جهت انجام مانور و نظارت بر حسن انجام مانور و انتخاب صحیح منحنی ها می باشد. اپراتور اسپیرومتری باید به روش کالیبراسیون دستگاه اسپیرومتری کاملاً آشنا بوده و تکنیک انجام آن را بدرستی بداند. همچنین باید به موارد کنتراندیکاسیون و عوامل مداخله کننده اسپیرومتری، نحوه انتخاب مقادیر رفرانس مناسب، راهنمایی و آموزش صحیح بیمار برای انجام مانور کاملاً آشنا بوده و نیز توانایی بررسی معیارهای پذیرش و تکرار پذیری و نحوه صحیح قبول یا رد یک مانور را داشته باشد. علاوه بر موارد فوق اپراتور اسپیرومتری باید مفاهیم پیغامهای صادره از دستگاه اسپیرومتر را که بعد از هر مانور نمایان می شود را دانسته و به نحوه رفع اشکال مانور و راهنمایی مجدد بیمار تا بهبود کیفیت مانور آگاه باشد. اپراتور اسپیرومتری باید خطاهای تکنیکی اسپیرومتری را کاملاً بداند و این توانایی را داشته باشد که بر حسب نوع خطا، چه راهنمایی هایی را به بیمار و چه اقداماتی را در دستگاه انجام دهد. اگر تکنسین اسپیرومتری هر کدام از موارد فوق را نداند و یا به طور صحیح به آن عمل نکند مسلماً کیفیت انجام اسپیرومتری افت خواهد کرد و نتایج اسپیروگرام ها برای تفسیر قابل اعتماد نبوده و باعث تفسیر اشتباه خواهد شد. با توجه به تمام مطالب ذکر شده در قبل و نقش اساسی تکنسین اسپیرومتری، این کتابچه به عنوان یک راهنمای کمکی رومیزی (Desktop aid) ویژه تکنسین های اسپیرومتری نگاشته شده است و البته جایگزین دوره های آموزشی حضوری نمی باشد. امید است که این همکاران عزیز با مطالعه کامل و دوره ای این راهنما و اجرای نکات آن در انجام هر اسپیرومتری، باعث ارتقاء هرچه بیشتر کیفیت عملکرد خود و کمک بیشتر به بیماران بشوند. 

(این مقاله از جناب آقای دکتر کیوان کرمی فر)