سامانه مودیان مالیاتی " نگاهی به نظام مالیاتی الکترونیکی "

سامانه مودیان مالیاتی " نگاهی به نظام مالیاتی الکترونیکی "

تاریخ مقاله: 1402/04/20
بررسی چالشهای نظام مالیات الکترونیکی "نکاتی که باید دیده شود "

شیوه اخذ مالیات و نحوه مصرف آن با تشکیل اولین حکومت در ایران تا به امروز متفاوت بوده است و در گذر زمان نقش بسیار مهمی را در جهت

بخشیدن به فعالیت های اقتصاد ایفا نموده است به طوری که امروز، مالیات همواره به عنوان یکی از منابع بودجه و بعدی از ابعاد سیاست های مالی

دولت به حساب می آید؛ زیرا دولت برای پرداخت مخارج و هزینه های عمومی خود به منابع مالی نیازمند است. بهترین گزینه برای تأمین منابع پولی،

اخذ مالیات است و بهترین ابزار کسب درآمد برای اداره کشور وصول مالیات است، زیرا مالیات به علت آثار ضد تورمی که در اقتصاد ایفای نقش می کند،

علاوه بر عدالت اجتماعی، اقتصاد کشور با درآمد مالیاتی شکوفا و پویا می شود.

سازمان امور مالیاتی در سال های اخیر برای بهبود نظام مالیاتی اقدام به الکترونیکی کردن نظام مزبور نموده است. مالیات الکترونیکی می تواند به

عنوان استفاده از کانال های تحویل الکترونیکی خدمات و تولیدات مالیاتی تعریف شود و در واقع به تعبیری، استفاده از تکنولوژی پیشرفته شبکه های

مخابرات برای انتقال منابع به صورت الکترونیکی در سیستم مالیاتی است که مشتری(مودیان مالیاتی)بدون نیاز به حضور فیزیکی در سازمان امور

مالیاتی می تواند به خدمات مالیاتی دسترسی داشته باشد. این خدمات سریع هستند و از قابلیت دسترسی لحظه ای برخوردارند.  آنچه که در مورد

این خدمات اهمیت دارد موفقیت این سیستم است که یکی از جنبه های موفقیت سیستم رضایت کاربر است که به ویژگی های این سیستم ها

بر می گردد. این ویژگی ها شامل کیفیت اطلاعات، کیفیت خدمات و کیفیت سیستم است. اگر در بلندمدت به این ویژگی ها توجه نشود در نهایت

سیستم مالیات الکترونیک با شکست مواجه می شود و کاربران با بی رضایتی سعی در ایجاد ناهماهنگی در سیستم مربوطه می نمایند

لذا باید با توجه به این مسائل از شکست سیستم جلوگیری نمود وحال که این سیستم برقرار شده باید این ویژگی های حیاتی را

داشته باشد چرا که این موارد بر تداوم سیستم همراه با رضایت کاربران و استفاده با رضایت در ادامه نیز اثرگذار است. با توجه به موارد گفته شده

مسئله اصلی ما هم این است که عوامل موثر بر رضایت کاربران و مؤدیان مالیاتی از سیستم مذکور کدامند و از عوامل شناسایی شده کدامیک اولویت

دارند

در تحقیقی با عنوان "بررسی عوامل موثر بر پذیرش اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی در ایران"مطالعه موردی اداره کل امور مالیاتی , بیان نمودند که امروزه

نقش نظام مالیاتی در تأمین اهداف عمده اجتماعی- اقتصادی و بودجه ای دولت بر کسی پوشیده نیست. اما شیوه جمع آوری آن باید به نحوی باشد

که مودیان مالیاتی یا همان شهروندان، با صرف کمترین زمان و هزینه و به سهولت بتوانند مالیات خود را اظهار کرده و آن را پرداخت نمایند. این سرویس

الکترونیکی برای آن که به معنای واقعی استفاده شده و توسط شهروندان پذیرفته شود، با موانعی روبرو است. به همین دلیل این تحقیق بر آن است تا

با بررسی سیستم اظهارنامه الکترونیکی در ایران از طریق نظریه های علمی رایج در این زمینه از جمله نظریه یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری،

مهمترین عواملی که بر پذیرش این سرویس الکترونیکی جدید دولت تأثیر دارند را شناسایی نماید. به همین منظور تأثیر عواملی همچون انتظار کارایی،

انتظار تالش، تأثیرات اجتماعی و شرایط پشتیبانی کننده ،عوامل موثر در نظریه یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری( به همراه عامل ریسک احساس

شده بر روی پذیرش اظهارنامه الکترونیکی) به عنوان فرضیه های تحقیق بررسی شدند و در نهایت تایید شدند

در تحقیقی با عنوان 

 "مدلی برای سنجش رضایت مؤدیان مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور: مورد اداره کل امور مالیاتی مؤدیان بزرگ" ضمن معرفی مدل "هادر"

موجود در زمینه شاخص رضایت مشتری، به دنبال شناسایی عوامل موثر بر رضایت و وفاداری مؤدیان مالیاتی می باشند. در این راستا، با مطالعه ادبیات

رضایت مشتری و نیز با استفاده از روش تحلیل محتوای قانون مالیات های مستقیم ایران و آیین نامه های اجرایی آن، قانون برنامۀ سوم توسعه کشور،

تصویب نامه طرح تکریم ارباب رجوع و سایر منابع موجود مورد بررسی قرار گرفت و تعداد 11 فاکتور موثر بر رضایت مؤدیان شناسایی و سپس بر این مبنا

پرسش نامه ای طراحی و در اختیار متخصصین قرار داده شد. پس از تحیلی عاملی اکتشافی داده ها، نتایج تحقیق نشان داد که پنج دسته از عوامل

جهت سنجش رضایت مؤدیان مالیاتی دخیل می باشند که شامل کارکنان، انتظارات، ارتباطات، قانون و فرهنگ می باشد. و مدل استخراج شده نیز

.توسط تحلیل عامل تأییدی، مورد تأیید قرار گرفت

سیستم مالیات الکترونیکی در حقیقت مدل الکترونیکی و مجازی فعالیت ها در یک سیستم مالیات الکترونیکی با همان روابط و کارکردها و با همان

پیچیدگی ها و مسایل موجود در آن است. در این سیستم مودیان مالیاتی باید توانایی انجام کلیه امور مربوط به خود در هر مکان و زمانی را با بهترین

کیفیت داشته باشند. در سیستم مالیات الکترونیکی مودیان خدمات مورد نظرشان را در زمینه مالیات به سهولت و با صرف زمان و هزینه ای بسیار کمتر

دریافت می کنند و سازمان امور مالیاتی با فراهم سازی رضایت و خشنودی انان منجر به کسب اعتماد اجتماعی مودیان مالیاتی و مشارکت بهتر انان

در این زمینه می شود و این امر جز با بهبود ابعاد کیفیت خدمات الکترونیکی مالیات همچون کیفیت سیستم, شامل قابلیت دسترسی، قابلیت همکاری

و سهولت استفاده، کیفیت خدمات "شامل قابلیت پاسخگویی، قابلیت اعتماد و همدلی و کیفیت اطلاعات شامل جامعیت و دقت محقق نمی شود. هر

سیستم مالیات الکترونیکی نیازمند یک نظام رضایت استفاده کننده است تا به طریقی عمل کند که مورد تایید جامعه باشد. شهروند الکترونیک کسی

است که توانایی انجام وظایف روزمره ای که ایفای نقش های متفاوت در زندگی برای او بوجود می آورد را با کمک ابزارهای الکترونیکی داشته باشد. در

حال حاضر نظام مالیات الکترونیکی ایران به دلیل نو پا بودن نیازمند توجه ویژه مدیران به نوآوری و توسعه خدمات الکترونیکی مبتنی بر فناوری اطالعات و

ارتباطات است. این امر می تواند تاثیر زیادی در بهبود اداراه امور مالیاتی بر جای بگذارد و بکارگیری آن در قالب خدمات الکترونیک مالیاتی، در تعامل میان

مودیان و سازمان مالیاتی به عنوان راهکاری اثربخش و کارآمد در راستای نوآوری، توسعه و ارتقای کیفیت، سرعت و اطمینان در عرصه خدمات رسانی و

.خشنودی و رضایتمندی شهروندان بشمار می رود